Co to jest PESEL?

Każdy kto posiada dowód osobisty ma swój niepowtarzalny numer PESEL. Do czego jest potrzebny i jakie dane zawiera?

PESEL to skrót od Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności, działającego od 1979 roku na terenie Polski. Zbiór syetemu zawiera wiele informacji o obywatelach państwa, a konkretnie:

1. numer PESEL,
2. nazwisko i imiona aktualne,
3. nazwisko rodowe,
4. nazwiska i imiona poprzednie,
5. imiona i nazwiska rodowe rodziców,
6. data i miejsce urodzenia,
7. płeć,
8. obywatelstwo,
9. numer aktu urodzenia i oznaczenie urzędu stanu cywilnego, który ten akt sporządził,
10. stan cywilny,
11. imię i nazwisko rodowe małżonka,
12. data zawarcia związku małżeńskiego, numer aktu małżeństwa i oznaczenie urzędu stanu cywilnego, który ten akt sporządził, data rozwiązania związku małżeńskiego, sygnatura akt i oznaczenie sądu, który rozwiązał małżeństwo, data zgonu małżonka, numer aktu zgonu i oznaczenie urzędu stanu cywilnego, który ten akt sporządził,
13. adres i data zameldowania na pobyt stały,
14. poprzednie adresy zameldowania na pobyt stały wraz z określeniem okresu zameldowania, tryb wymeldowania,
15. adres zameldowania na pobyt czasowy trwający ponad 3 miesiące wraz z określeniem okresu zameldowania,
16. stopień wojskowy, nazwa, seria i numer wojskowego dokumentu osobistego,
17. seria i numer aktualnego dowodu osobistego oraz serie i numery poprzednich dowodów osobistych oraz daty ich wydania, daty ważności, oznaczenie organów wydających,
18. data zgonu oraz numer aktu zgonu i oznaczenie urzędu stanu cywilnego, który akt sporządził.

W przypadku cudzoziemców mieszkających w Polsce gromadzi następujące informacje:

1. seria i numer karty pobytu wydanej w związku z udzieleniem zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zgody na pobyt tolerowany lub nadaniem statusu uchodźcy w RP oraz data jej wydania, data ważności, oznaczenie organu, który ją wydał,
2. seria i numer karty pobytu obywatela Unii Europejskiej wydanej w związku z udzieleniem zezwolenia na pobyt na terytorium RP oraz data jej wydania, data ważności, oznaczenie organu, który ją wydał,
3. seria i numer dokumentu pobytu członka rodziny obywatela Unii Europejskiej wydanego w związku z udzieleniem zezwolenia na pobyt na terytorium RP oraz data jego wydania, data ważności, oznaczenie organu, który go wydał,
4. seria i numer karty pobytu wydanej w związku z udzieleniem zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony lub zgody na pobyt tolerowany oraz data jej wydania, data ważności, oznaczenie organu, który ją wydał,
5. seria i numer karty pobytu obywatela Unii Europejskiej wydanej w związku z udzieleniem zezwolenia na pobyt czasowy na terytorium RP oraz data jej wydania, data ważności, oznaczenie organu, który ją wydał,
6. seria i numer dokumentu pobytu członka rodziny obywatela Unii Europejskiej wydanego w związku z udzieleniem zezwolenia na pobyt czasowy na terytorium RP oraz data jego wydania, data ważności, oznaczenie organu, który go wydał,
7. seria i numer tymczasowego zaświadczenia tożsamości cudzoziemca oraz data jego wydania, data ważności, oznaczenie organu, który je wydał.

W jaki sposób tworzy się numer PESEL?

Numer PESEL jest to 11–cyfrowy, stały symbol numeryczny, jednoznacznie identyfikujący określoną osobę fizyczną.

Jego postać przedstawia rysunek:

gdzie:

• na pozycji 1-2 umieszczone są dwie ostatnie cyfry roku urodzenia,
• na pozycji 3-4 umieszczone są dwie cyfry miesiąca urodzenia,
• na pozycji 5-6 umieszczone są dwie cyfry dnia urodzenia,
• na pozycji 7-10 umieszczony jest liczba porządkowa z oznaczeniem płci,
• na pozycji 11 umieszczona jest liczba kontrolna.

Dla odróżnienia poszczególnych stuleci przyjęto następującą metodę ich kodowania:

• dla osób urodzonych w latach 1900 do 1999 – miesiąc zapisywany jest w sposób naturalny (bez zmian)
• dla odróżnienia osób urodzonych w innych latach niż 1900 – 1999 do numeru miesiąca dodawane są następujące wielkości:

- dla lat 1800 – 1899 – 80
 - dla lat 2000 – 2099 – 20
 - dla lat 2100 – 2199 – 40
 - dla lat 2200 – 2299 – 60

Przyjęta metoda kodowania miesiąca urodzenia pozwala na rozróżnienie co najmniej 5 stuleci. Np. osoba urodzona 14 lipca 2002 roku mieć będzie następujący zapis w numerze PESEL: 022714.

Informacja o płci osoby, której zestaw informacji jest identyfikowany zawarta jest na 10 pozycji numeru PESEL.

• cyfry 0, 2, 4, 6, 8 – oznaczają płeć żeńską
• cyfry 1, 3, 5, 7, 9 – oznaczają płeć męską

PESEL 2

We wrześniu 2008 zakończono prece nad systemem PESEL2. Jest to program rozwoju systemu dostępu obywateli (w szczególności przedsiębiorców) do informacji i usług publicznych on-line (przez internet), prowadzony przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji w celu realizacji koncepcji społeczeństwa informacyjnego. Obejmuje w szczególności usprawnienie obsługi obywatela i przedsiębiorcy przez stworzenie możliwości świadczenia usług przez administrację publiczną za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, takich jak internet lub telefonia mobilna, mający uprościć systemy informatyczne i procedury administracyjne oraz poprawić wiarygodność informacji. Program PESEL2 jest przedsięwzięciem w zakresie budowy nowoczesnej e-administracji dla potrzeb zarządzania państwem.

W efekcie wdrożenia PESEL2 będziemy mogli załatwiać sprawy urzędowe (np. wysyłanie dokumentów) przez internet. PESEL2 zastąpi niezbyt popularny i kosztowny podpis elektroniczny, będzie jednak również wymagać zakupienia specjalnej przystawki - czytnika podłączonego do komputera. Wiąże się to z wprowadzeniem nowych dowodów osobistych (od 2011 roku) z wbudowanym chipem, zawierającym indywidualny certyfikat (odpowiednik podpisu elektronicznego).

------------