Obaj - nie oboje!

Jeden z najczęściej pojawiających się w internecie błędów. Na przykład jakiś chłopak pisze o tym, że zamierza wybrać się z kolegą na mecz: Idziemy oboje na Legię w niedzielę.

Tymczasem definicja tego liczebnika zbiorowego mówi wyraźnie, że używamy go wyłącznie w odniesieniu do dwóch osób różnej płci i do dzieci. Jeśli więc oboje, obydwoje, to znaczy, że mówimy o mężczyźnie i kobiecie, lub mężczyźnie i dziecku, lub kobiecie i dziecku, lub dwojgu dzieci.

Jeśli mówimy o dwóch mężczyznach, np. braciach, to tylko i wyłącznie obaj lub obydwaj!

Przykład: Jacek i Placek byli bliźniakami: obaj mieli jasne włosy i zielone oczy.

O kobiecie i mężczyźnie: Przyszli oboje spóźnieni, Alicja nie zdążyła na autobus, Marek utknął w korku.

O dzieciach: Pani Kowalska miała dwójkę dzieci, oboje mniej więcej w tym samym wieku.

Przy okazji warto wspomnieć o rzeczowniku określającym płeć, z którym również jest wiele problemów. Nieraz słyszałem, nawet w radiu publicznym, że do gości programu – samych mężczyzn – prezenter zwracał się proszę państwa! Paskudny błąd, ponieważ wg definicji słownikowej państwo w tym znaczeniu oznacza:

1. mężczyznę i kobietę jako parę małżeńską
2. towarzystwo złożone z osób obu płci

Jeśli więc zwracamy się do osób jednej płci, możemy powiedzieć: proszę panów, proszę pań, zapraszam panów, zapraszam panie itd.

Zwrot państwo zarezerwowany jest tylko dla osób różnych płci. Przewodnik zwróci się do turystów obu płci: Proszę państwa, ruszamy dalej; kelner do pary małżeńskiej: Mam dla państwa stolik przy oknie.

Definicje pochodzą ze Słownika języka polskiego PWN.
Ilustracja: obraz Aneurina Jonesa Two men with dogs