wtorek, 17 sierpnia 2010

Dziś przypada 71. rocznica śmierci Wojciecha Korfantego (20.04.1873 - 17.08.1939)


Wojciech (Adalbert) Korfanty urodził się w 1873 roku w Siemianowicach Śląskich w rodzinie górniczej. W roku 1879 rozpoczął naukę w miejscowej szkole ludowej, a następnie uczęszczał do katowickiego Gimnazjum Królewskiego. W 1895 r. rozpoczął studia na politechnice w Charlottenburgu, z których rok później przeniósł się na Wydział Filozoficzny Królewskiego Uniwersytetu we Wrocławiu, a następnie do Berlina.

W 1901 r. objął redakcję Górnoślązaka w Katowicach. Rok później za publikację artykułów Do Niemców i Do moich braci Górnoślązaków osadzony został w więzieniu we Wronkach. W latach 1903-1912 i w 1918 był posłem w Reichstagu oraz pruskiego Landtagu (1903-1918), gdzie reprezentował Koło Polskie. 25 października 1918 r. wystąpił w Reichstagu z głośnym żądaniem przyłączenia do państwa polskiego wszystkich ziem polskich zabranych po zaborze pruskim. Po pierwszej wojnie światowej wszedł w skład Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu, stanowiącej rząd Wielkopolski podczas Powstania Wielkopolskiego.

W styczniu 1920 Wojciech Korfanty został mianowany przez rząd polski komisarzem plebiscytowym na Górnym Śląsku. Po niekorzystnej dla Polaków interpretacji wyników plebiscytu, proklamował i stanął na czele III Powstania Śląskiego. Nie wierzył w szanse powodzenia powstania, widząc w nim jedynie zbrojną manifestację ludu górnośląskiego, która powinna zwrócić uwagę Komisji Międzysojuszniczej mającej dokonać podziału Śląska pomiędzy Polskę i Niemcy. Dlatego też zarządził wstrzymanie działań zbrojnych i czekanie na decyzję mocarstw Ententy. W lipcu 1921 r. opuścił Śląsk, desygnując na stanowisko swego następcę Józefa Rymera.

Karykatura Korfantego opublikowana w satyrycznym piśmie Kocynder

W odrodzonej Polsce, w latach 1922-1930, był posłem na Sejm związanym z Chrześcijańską Demokracją (ChD). Od października do grudnia 1923 r. pełnił funkcję wicepremiera w rządzie Wincentego Witosa i jego doradcy z ramienia ChD. W 1924 r. został wydawcą dzienników Rzeczpospolita i Polonia. Był zdecydowanym przeciwnikiem Józefa Piłsudskiego. Po zwycięstwie sanacji stał się obiektem ataków z jej strony. W 1930 został aresztowany i wraz z posłami Centrolewicy osadzony w twierdzy brzeskiej. Po uwolnieniu powrócił na Śląsk. W obawie przed ponownym aresztowaniem w kwietniu 1935 emigrował do Pragi. Był jednym z organizatorów i pierwszym prezesem Stronnictwa Pracy, powstałego w 1937 r. w wyniku połączenia Chadecji i Narodowej Partii Robotniczej. Po aneksji Czechosłowacji przez Niemcy wyjechał do Francji, lecz w obliczu groźby wybuchu wojny potajemnie wrócił do kraju. W kwietniu 1939 r. został aresztowany. Po trzech miesiącach został zwolniony z powodu ciężkiej choroby. Wkrótce po wyjściu z więzienia zmarł (17 sierpnia 1939). Z jego śmiercią związane jest wiele niejasności. Jedna z hipotez mówi, że zatruł się oparami arszeniku, którym nasączone były ściany jego celi (zeznanie dr płk. Bolesława Szareckiego Londyn 1940).

Jego pogrzeb, który odbył się w Katowicach 20 sierpnia 1939, przekształcił się w wielką manifestację poparcia prowadzonej przez niego polityki niepodległościowej.

Źródło: http://www.silesia-region.pl/, Wikipedia. Ilustracje: Wikipedia, Muzeum Historii Katowic

2 komentarze:

  1. "w wielką manifestację poparcia prowadzonej przez niego polityki niepodległościowej." Pierdoly. To byla manifestacja antywarszawska, antysanacyjna. Polska administracja (sanacja, wtedy juz szpetna dyktatura) zabronila udzialu, np. urzednikom, w pogrzebie, a np. podczas samego pogrzebu polscy agenci wlamali sie do jego mieszkania, szukajac dokumentów. Fajnie, ze pamietacie o Adalbercie Korfantym, ale prosze nie agitowac. Historia Slaska jest znacznie bardzie zlozona i zawila, a i dramatyczna i traumatyczna, last but not least w ralacjach z Polska i Polakami, niz Wam sie wydaje. Pozdrowienia.

    OdpowiedzUsuń
  2. "Po niekorzystnej dla Polaków interpretacji wyników plebiscytu" Propolska strona po prostu przegrala (nawet i po odjeciu osób zyjacych poza Slaskiem, a bioracych udzial w Plebiscycie - zreszta na zyczenie/zadanie strony polskiej) byla to przegrana. I wlasnie tego wyniku Polacy nie uznali, pogwalcili wole slaskiego "ludu". I jeszcze cos: III: tzw.powstanie tzw.slaskie (1921) bylo przygotowywane przez.... 10 miesiecy,a wiec JUZ PRZED Plebiscytem. Definicja powstania, sic: 1) spontaniczny 2) zryw 3) miejscowych itd. NIC z tegotak nie bylo. pzdr

    OdpowiedzUsuń

Najpopularniejsze wpisy (ostatnie 30 dni)